E-posta 15.10.2009'de eklendi.

Kış günlerinde, lapa lapa yağan karın ya da dondurucu yağmurun altında dolaşırken kurulan hayallerin başında gelir bol limonlu sıcacık bir çorba... Soğuk algınlığına teslim olmuş yatağımızda yatarken, iştahımızı açan, güç kazanmamızı sağlayan da yine bir kase nefis çorbadır. Baştan çıkarıcı şık bir sofrada tüm yemeklerden önce keyifle buluşulur çorbayla, elbette ki gözalıcı porselen kaselerin içinde...

Bazen bir çırpıda kaşık kaşık içilir, bazen de mis gibi tazecik ekmekten koparılan küçücük lokmalar içine batırılıp afiyetle yenilir. Kesin olan bir şey var ki çorba, bizim için vazgeçilmez besinlerin başında gelir.

Peki bu sıkı dostluğun temelleri ne zamana ulaşıyor? Bol vitaminli, besleyici ve doyurucu çorbayı sofralarımıza konuk edişimiz nasıl başlamış?

İnsanlığın çorbayla tanışması, M.S. 3. yy'a rastlıyor. O devrin azizlerinden olan St. Patroklus, arpa ekmeğini suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü "soğan çorbası" olarak hala yerini koruyor



Çorbanın bugün bildiğimiz halini almasını ise, Pierre François la Varenne'e borçluyuz. 1651 yılında yazdığı "Le cuisinier français" adlı kitapta bu konuda devrim yaratan Varenne'den önce, suyun ve etsuyun içinde yüzen ekmek dilimleri yani "sop"lar önemliyken, Varenne suyun kendisini öne çıkarmıştır. Hatta Reay Tannahill, "Tarihte Yemek" adlı kitabında, orta çağda çorbanın içinde sunulan "sop" adedinin ev sahibinin bonkörlüğü veya cimriliği konusunda belirleyici bir özellik olduğunu anlatır. Hazır çorbanın ilk örneklerini ise 17.ve 18. yy'larda özellikle yolcular tarafindan kullanılan "cep çorbası" (pocket soup) şeklinde görüyoruz. Et artıklarından konsantre olarak sert yapıştırıcı kıvamında yapılan cep çorbası, senelerce dayanırmış. Parça parça koparılarak kullanılan bu çorba, sıcak suyun içinde eritilirmiş.

Türk mutfağında da çorbanın önemli bir yeri olduğu, bu konuda yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır. Binbir çeşit lezzetin büyük bir özenle hazırlandığı Osmanlı saraylarında, erik çorbasından havuç çorbasına, limon çorbasından tarhana çorbasına kadar, her biri farklı malzemelerle yapılan, lezzetine doyulmayan çorbalar hazırlanırmış.

EN BÜYÜK ÖZELLİĞİ BESLEYİCİ OLMASI

Çorba sadece tadıyla değil, besleyici özelliği ile de sofralarımız için vazgeçilmezler arasında gelir. Örneğin et suyuna yapılan erişteli mercimek çorbası veya yoğurtla yapılan tarhana hem vitamin, hem protein, hem lif, hem de karbonhidrat yönünden zengindir. Çorbada sıkça kullanılan buğday ise fosfat, magnezyum, kalsiyum, fosfor, B ve E vitamini içerir. Görüldüğü gibi çorba, günümüzün sağlıklı beslenme kurallarına uyan başlı başına bir gıdadır. Besleyici olmasının yanı sıra çiğneme gerektirmediği için, bebeklere de rahatlıkla verilir.

Çorbanın hazmı kolaydır ve rahatlatıcı bir özelliği vardır. Bu nedenle ramazanda oruçtan sonra, mideye aniden yük bindirmemek için iftara çorbayla başlamak gelenekselleşmiştir. Güne çorbayla başlamak ise Anadolu'da hala sıkça görülür. Ayrıca hastayken bol limonlu şehriye çorbası içmek hangimize iyi gelmemiştir ki!..

Çorba Türk yemek kültüründe o kadar önemli bir yere sahiptir ki, yöresel mutfakların çoğunda birçok çorba tarifine rastlanır. Klasik Türk yemeklerinden oluşan bir sofrada yemeğe çorba ile başlamak adettendir. Bu gelenek, Varenne'in devrim yaratan yemek kitabından sonra, Fransa'da ve hatta Avrupa mutfaklarında da görülür.

Çorbanın ana yemekten önce mideyi ana yemeğe hazırlamak için içilmesi alışkanlığı oldukça yaygındır. Oysa ki içine doğranan ya da yanında ikram edilen ekmekle daha doyurucu bir özellik kazanan çorba, sağlıklı bir beden için gerekli olan tüm besinleri içermektedir.

Kaynak:www.piyale.com.tr